ضوابط روشنایی در پارکهای آسمان تاریک
روند عضویت یک پارک در انجمن بین‌المللی آسمان تاریک
شهریور 29, 1399
اهداف و چشم‌انداز پارکهای آسمان تاریک
شهریور 29, 1399
در ضوابط روشنایی انجمن بین‌المللی آسمان تاریک آمده ضوابط روشنایی بیرونی باید اصول نورپردازی صحیح را به‌صورت زیر اشاعه دهند:
الف) پایبندی به ضوابط و سیاست‌های نورپردازی بیرونی یا حتی تصویب قوانین سختگیرانه‌تر که متناسب با اختیارات محلی پارک، وضع شدهاند.
ب) نور و روشنایی فقط باید در زمان و مکان مورد نیاز و برای هدف و مقصود خاصی به کار برده شود.
پ) کلیه روشنایی‌های بیرونی باید مجهز به سرپوش، تایمر و حسگر حرکتی باشند.
مشاهده شده که منابع روشنایی کمتر از 500 لومن ممکن است برای مقاصد خاص، بدون سرپوش استفاده گردند. برای دریافت تأییدیه و مجوز این‌گونه موارد باید شرایط اضطرار آن در ضوابط روشنایی بیان شود. IDA نیز این گونه موارد را به صورت دقیق مورد بررسی قرار میدهد تا مطمئن شود که روشنایی پارک نمونه مطلوب و مناسبی از یک روشنایی خوب برای عموم مردم محسوب شده و تا حداکثر ممکن میتواند از زیستگاه‌های شبانه محافظت نماید. حتی امکان دارد توضیحات یا تصاویر بیشتری از منابع روشنایی موجود در پارک درخواست کند. خاص بودن این روشناییها دلیل معافیت آنان از ضوابط موجود در دستورالعمل راهنمای نورپردازی انجمننیست و همچنان باید به گونهای طراحی شوند که تأثیرشان بر زیستگاه‌های شبانه به حداقل خود برسد.
در تهیه دستورالعمل راهنمای نورپردازی بیرونی، IDA و انجمن نجوم سلطنتی کانادا[1] با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته‌اند (برای دانلود آن می‌توانید به وبسایت IDA مراجعه کنید). اصولی که در این دستورالعمل گنجانده شدهاند، باید به مثابه بخشی از ضوابط روشنایی تلقی گردند؛ از این رو پارک موظف به پذیرش آنها است. اگر برخی از شرایط موجود در دستورالعمل ضوابط نورپردازی بیرونی (GOL[2]) برای پارک آسمان تاریک مناسب به نظر نمی‌رسد، باید در جهت اصلاح یا جایگزینی آن مفاد، از طرف GOL تمهیداتی صورت پذیرد. IDA هر کدام از موارد اصلاح یا جایگزین شده را مورد بازبینی قرار خواهد داد که آیا تغییرات صورت‌گرفته برای تمامی پارکهای صاحب امتیاز قابل پذیرش است یا خیر؟
- نمونه‌ای از ضوابط روشنایی تابلوهای راهنما در دستورالعمل ضوابط نورپردازی بیرونی
| مقررات خاموشی در شب | ارتفاع متر (فوت) | میزان روشنایی لوکس(فوت کندل) | لامپ | نوع | علائم |
| امکان پذیر نیست | 2-1(6-3) | قابل اجرا نیست | قرمز LED امبر، | شبرنگ | ساختمان |
| امکان پذیر نیست | <1(<3) | قابل اجرا نیست | قرمز LED امبر، | شبرنگ | راهنما |
| امکان پذیر نیست | 2-1(6-3) | قابل اجرا نیست | قرمز LED امبر، | شبرنگ | اطلاعات |
جدول 4-6. نمونه‌ای از جدول ضوابط روشنایی محیط‌های عمومی در دستورالعمل ضوابط نورپردازی بیرونی
| مقررات خاموشی در شب | ارتفاع متر (فوت) | میزان روشنایی لوکس (فوت کندل) | لامپ | نوع سرپوش | نوع فضا |
| وجود دارد | 2 (7) | 2 (~0.2) | تنگستن، LED زرد رنگ یا امبر، کم مصرف | FCO* | نور درب |
| وجود دارد | 6 (20) | 2 (~0.2) | بخار سدیمی کم فشار و پر فشار، ،کم مصرف، LED زرد رنگ یا امبر | FCO | محوطه عمومی |
| زمانی که امکان پذیر باشد | TBD | ≤ حداقل IESNA | بخار سدیمی کم فشار و پر فشار، ،کم مصرف، LED زرد رنگ یا امبر | FCO | نور جاده |
* FCO: Full cut-off
تهیه فهرستی از روشنایی‌های موجود در پارک،
برای برخی از پارکها، فرایندی طولانی است. بنابراین زمانی که منابع روشنایی
متعددی در خارج از ساختمان وجود دارد، میتوان آنها را بر مبنای نوع چراغ یا
فضاهای مختلف، گروهبندی کرد. اینکه آیا سرپوش‌های محافظ، ابزار مناسبی برای
منابع نوری کمتر از 500 لومن هستند یا خیر و کاربرد روشنایی آنها به چه صورت است،
باید برای هر منبع یا تعدادی از روشناییها توضیح داده شود. همچنین، فهرست این
منابع باید شامل طرحی باشد که به موجب آن تمام روشنایی‌های خارج از ساختمان با
ضوابط روشنایی هماهنگ شوند، یا اینکه پارک متعهد به انجام این کار شود. مسوولین
پارکها میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر یا برطرف کردن مشکلات و مسائل موجود در
فهرست روشنایی، با انجمن بین‌المللی آسمان تاریک تماس بگیرند.
نمونه‌ای از
فهرست روشنایی‌های یک پارک
|
موقعیت |
منابع روشنایی |
سرپوش‌ها |
اهداف خاص < 500 لومن |
کاربرد |
هماهنگی با ضوابط نورپردازی |
|
محل بازدیدکنندکان |
12منبع در 14 نقطه،70 وات پرفشار سديمي |
بله |
خیر |
پارکینگ، زمان خاموشی: ساعت 10 شب |
بله |
|
دو لامپ (بالای در) 100 وات متال هالايد |
بله |
خیر |
خروجی ساختمان |
بله |
|
|
6 لامپ بولارد، فلورسنت 32 وات |
خیر |
خیر |
جاده و خیابان |
خیر- طرح ملاحظه شود |
|
|
فضاهای مهم |
2 عدد چراغ دیواری در جلوی درب، 40 وات تنگستن |
خیر |
بله |
محیط‌های مهم |
بله |
|
فضاهای امنیتی |
6 روشنایی دیواری، 250 وات متال هالايد |
خیر |
خیر |
به‌صورت پراکنده، گه‌گاه مورد
استفاده شبانه قرار می‌گیرد |
خیر- طرح ملاحظه شود |
|
8 چراغbusters Glare[1] کم مصرف 11 وات |
بله |
خیر |
خروجی، حراست |
بله |
لامپهایی با
بازده 500 لومن و کمتر از آن عبارت‌اند از: لامپ التهابی33 وات و کمتر؛ هالوژن
تنگستن (کوارتز) 25 وات و کمتر؛ لامپ مهتابی 8 وات و کمتر؛ لامپ کم‌مصرف10وات و
کمتر.
[1] Royal Astronomical Society of Canada (RASC)
[2] Guidelines for Outdoor Lighting (GOL)
[3] Full Cut Off
منبع: کتاب آلودگی نوری / انتشارات آوای قلم
